TÜRKİYE Kadın Dernekleri Federasyonu’nun verilerine göre, sadece geçen ay erkekler tarafından 38 kadın daha katledildi. Kadınları öldüren erkeklerin 19’u aile içinde, 4’ü boşanma veya ayrılma aşamasında olduğu erkek. Katledilen kadınların 1’i ise şüpheli ölüm. Kadınların 23’ü ateşli silahla, 8’i kesici aletle öldürüldü. Bu kadınların 21’i kendi evinde, 1’i çalıştığı yerde, 10’u kamusal alanda öldürüldü. Görüldüğü gibi kadın en çok kendi evinde öldürülüyor.

ÜST KAT KOMŞUMU KOCASI DÖVÜYOR

Üst kat komşusunun her gün kocasının şiddetine uğradığını belirten okurum R.S., “Sürekli dayak yediği kocası tarafından öldürülmekten korkuyor. Bir kere yönetici aradı ve polis geldi. Ama kadıncağız korkusundan şikâyetçi olamadı. Adamı uyarıp gittiler. Kadın çaresiz. Gidecek yeri yok. Ne yapılabilir?” diye soruyor. Peki şiddet mağduru kadın ne yapabilir? R.S.’nin bu sorusunu şiddet mağduru tüm kadınlara ne yapabilecekleri konusunda yol gösterici olsun diye ayrıntılı bir şekilde yanıtlamak istiyorum. Şiddet mağdurlarının nasıl yardım alabileceklerini Tekirdağ Barosu avukatı Ergün Vardar’a sordum…

* Şiddet mağduru kimdir? Şiddet içeren tutum ve davranışlara maruz kalan, şiddet içeren tutum ve davranışlara maruz kalma tehlikesi bulunan, şiddetten etkilenen, şiddetten etkilenme tehlikesi bulunan kadınlar, çocuklar ve aile bireyleridir. İstenmeyen ve korku yaratacak şekildeki ısrarlı arkadaşlık teklifleri de şiddettir.

* Şiddet mağdurlarına hangi kanunla koruma sağlanıyor? Şiddet mağduru veya şiddete maruz kalma tehlikesi altındaki kadınlar, çocuklar, aile bireyleri 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un koruması altındadır.

SAVCILIĞA ŞİKÂYET EDEBİLİR

* Şiddete uğrayan nereye başvurabilir? Şiddet gören veya şiddete maruz kalma tehlikesi altında bulunanlar, bulundukları yerdeki polis veya jandarma karakoluna başvurarak şikâyette bulunabilirler. Cumhuriyet savcılıklarına giderek de şikâyette bulunabilir ve gerekli prosedürlerin hazırlanmasını isteyebilirler. Valiliğe, eğer ilçede yaşıyorlar ise o ilçenin kaymakamlık makamına başvurarak koruma tedbirlerinin uygulanmasını talep edebilirler.

ŞÖNİM’E BAŞVURABİLİR

Şiddet mağdurları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il ve ilçe müdürlüklerine; varsa Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi’ne (ŞÖNİM) başvurabilirler. Aile Danışma Merkezleri ve Toplum Merkezlerinden ücretsiz, danışmanlık, rehberlik ve yönlendirme hizmeti alabilirler.

* Aile mahkemesi mağdur için ne karar verebilir? Şiddete uğrayanlar veya şiddete maruz kalma riski taşıyanlar, il veya ilçenin aile mahkemesi hâkimlerine başvurarak koruma tedbirleri verilmesini talep edebilirler. Hâkimin kararında belirtilen bu tedbirlere uyulmaması halinde zanlı koca tazyik hapsi uygulanarak tutuklanır.

* Mağdur kadın lehine hangi tedbir kararları verilebilir? Şiddet uygulayanın evden uzaklaştırılması, mağdura barınma yeri sağlamak, geçici maddi yardım yapılması, geçici nafaka verilmesi, kimlik bilgilerinin gizlenmesi, çocuklar için kreş imkânı.

SIĞINMAEVİNE GİDEBİLİR

* Kadın sığınmaevlerinden kimler yararlanabilir? Sığınmaevleri şiddete maruz kalan veya risk altındaki kadınlar varsa beraberlerindeki çocuklarıyla birlikte geçici süre ile barınma ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kurulmuştur. Sığınmaevlerinde kalma süresi altı aydır. Gerektiğinde uzatılmaktadır. 0-12 yaş arası kız veya erkek çocuk anneleriyle birlikte sığınmaevinde/konukevinde yaşayabilirler. 18 yaşında olan kız veya erkek çocuklar ise gerekli değerlendirmenin yapılmasının ardından Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı kuruluşlara yerleştirilmektedir. 18 yaşından küçük kız çocukları da anneleriyle kalabilirler.

ÜCRETSİZ AVUKAT İSTEYEBİLİR

* Şiddet mağduru, sağlık kuruluşlarından nasıl yararlanabilir? Bulunulan yerdeki en yakın sağlık ocağı, aile hekimliği, hastanelerin acil servisine başvurabilir. Şiddete maruz kalınmışsa tedavi uygulanır ve yaşanılan tedaviyi belgeleyen rapor verilir.

* Şiddet mağduru ücretsiz avukat talep edebilir mi? Maddi durumu yeterli olmayan şiddet mağdurları ücretsiz avukat talep edebilir. Adli yardımdan faydalanabilirler. Ücretsiz avukat talebi için ilgili baroya başvurmak ve adli yardım talep etmek gerekir. Bunun için gerekli belgeler şunlardır: “Kimlik, ikametgâh belgesi ve muhtardan alınan fakirlik belgesi”.

Baroya bağlı Kadın Danışma Merkezi bulunuyorsa doğrudan bu merkezlere başvurmak mümkün. Bu merkezlerdeki avukatlar, şiddet mağdurlarına ücretsiz hukuki yardımda bulunmak için çalışmaktadırlar.

* Sivil toplum kuruluşları ve belediyelerden de yardım almak mümkün mü? Kadın Sivil Toplum Kuruluşları gönüllü olarak çalışan kuruluşlardır. Ücretsiz olarak danışmanlık ve rehberlik hizmeti verilmektedir. Konukevinin bulunduğu kuruluşlarda geçici olarak barınma koşulları da karşılanmaktadır. Belediyelerin kadın destek birimlerinde maddi destek ve diğer sorunlar konusunda destek  sağlanmaktadır.

* Sadece şiddet mağduru mu başvuruda bulunabilir? Şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan herkes, ilgili makam ve kurumlara başvurabilir. Bu kurumlara ve şiddet mağdurlarının kişisel olarak başvurması zorunlu değildir. Şiddeti öğrenen veya tanıklık eden de ilgili tüm bu yerlere başvurulabilir. Okurumuz da komşusu için savcılığa ya da ilgili yerlere başvurabilir.

ŞİDDETİN 4 TÜRÜ

EV içi şiddet nedir? Aynı haneyi paylaşmasa da aile veya hanede ya da aile mensubu sayılan diğer kişiler arasında ortaya çıkan her türlü fiziksel, psikolojik ve ekonomik kötü muameleyi ifade eder. Ev içi şiddet için aynı evde yaşama şartı aranmaz. Ev içi şiddet, yakın ilişkideki kişiler arasında ortaya çıkan şiddettir. Bu şiddet aile bireyleri, boşanmış veya ayrı yaşayan kişiler ya da nişanlılar gibi yakın ilişkideki kişiler arasında olabilir.

* Fiziksel şiddet: Tokat atmak, iteklemek, tekmelemek, bir şey fırlatmak, yumrukla veya bir nesneyle vurmak, silah veya bunun gibi bir nesneyle zarar vermek ya da tehdit etmek gibi her türlü davranış.

* Sözlü-duygusal-psikolojik şiddet: Kırmak, aşağılayıcı söz söylemek, aşırılık yapmak, tehdit, kişiye kendisini yetersiz hissettirecek söz söylemek, küfretmek, kişinin özgürlüğüne engel olmak.

* Ekonomik şiddet: Çalışmaya veya çalışmamaya zorlamak, kişinin gelirini kontrol etmek üzere almak, kişinin parasına veya banka kartlarına el koymak, kişiyi borçlanmaya zorlamak, hiç para vermemek veya çok az miktarda para vermek, kişinin çalışmasını zorlaştıracak hareketlerde bulunmak, kişinin geliri ve giderleri durumunu paylaşmamak.

* Cinsel şiddet: Kadına istemediği yerde, şekilde veya zamanda cinsel zarar vermek, cinsel içerikli sözler söylemek veya cinsel içerikli sözcüklere zorlamak, çocuk doğurmaya zorlamak, kürtaja zorlamak, engel olmak, fuhuşa zorlamak, cinsel organlara zarar vermek, kişiyi cinsel olarak aşağılamak.

TEK TIKLA ‘KADES’

* KADES nedir? Hangi durumlarda kullanılır? Emniyet Genel Müdürlüğü’nce hayata geçirilen ve tüm kullanıcılara sunulmak üzere akıllı telefonlar üzerinden ücretsiz indirebildikleri ‘KADES (KADIN ACİL DESTEK İHBAR SİSTEMİ)’ uygulaması mobil bir uygulamadır. KADES uygulaması ile kadınlar, herhangi bir şiddet veya tehdit durumunda tek bir dokunuşla acil yardım talebinde bulunabilirler.